Generation Z / Κυρία Κεραμέως, κι όμως, οι νέοι φεύγουν

H έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΕ αποτυπώνει τη νέα κοινωνική και εργασιακή συνθήκη που βιώνει η νέα γενιά. Μια νέα γενιά με υψηλή μόρφωση, ευαίσθητη, που ζει όμως σε καθεστώς χαμηλών προσδοκιών και μεγάλης αβεβαιότητας. Η προοπτική ενός νέου brain drain αναδεικνύεται σε μεγάλο βαθμό ως μοναδική λύση, καθώς η μεγάλη εξάρτηση από την οικογένεια λόγω των χαμηλών μισθών και της επαγγελματικής αβεβαιότητας οδηγεί 1 στους 2 νέους σε αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό. Σύμφωνα με την έκθεση, μόλις το 20% των νέων εργαζομένων ζει μόνο του, ενώ το 45% εξακολουθεί να ζει με την οικογένειά του (το ποσοστό αυτό γι’ αυτούς που εργάζονται με μερική απασχόληση ανεβαίνει στο 65%) και το 30% με φίλο ή σύντροφο. Μόλις το 30% συμβάλλει οικονομικά στο ενοίκιο ή στα έξοδα στέγασης.

Νέοι μορφωμένοι, αλλά φτωχοί

Το 70% δηλώνει ότι τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για τις βασικές ανάγκες και το 62% αναγνωρίζει την οικονομική εξάρτησή του από τους γονείς. Με άλλα λόγια, η νέα γενιά εργαζομένων βιώνει μια παράταση της εξάρτησης από την οικογένεια που δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα. Το φαινόμενο συνδέεται με τους χαμηλούς μισθούς, την ακριβή στέγαση και το κοινωνικό κράτος που χρειάζεται ενίσχυση. Η οικονομική αυτονομία μετατίθεται χρονικά και μαζί της καθυστερεί η μετάβαση στην ενήλικη ζωή: δημιουργία νοικοκυριού, οικογένειας ή επαγγελματικής ταυτότητας. Πρόκειται για μια γενιά που εργάζεται χωρίς να μπορεί να ζήσει ανεξάρτητα, εγκλωβισμένη ανάμεσα στην απασχόληση και στην προσπάθεια αυτονόμησης.

Πτυχία… σε κορνίζες

Αποκαλυπτικό του αδιεξόδου μιας πολύ μορφωμένης νέας γενιάς είναι το γεγονός ότι το 38% των ερωτηθέντων στην έρευνα δηλώνει ότι η εργασία του δεν σχετίζεται με τις σπουδές ή την κατάρτισή του. Το 49% δηλώνει ότι η εκπαίδευσή του δεν το προετοίμασε επαρκώς για την αγορά εργασίας, το 86% δηλώνει ισχυρή διάθεση για συνεχιζόμενη μάθηση και το 65% ότι αισθάνεται μεγάλη επάρκεια σε ό,τι αφορά τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες για την εργασία του. Το χάσμα ανάμεσα στην εκπαίδευση και στην αγορά εργασίας αποτυπώνει όχι μόνο μια θεσμική ασυνέχεια, αλλά και την ανωριμότητα του παραγωγικού συστήματος και των επιχειρήσεων να απορροφήσουν το ανθρώπινο δυναμικό της νέας γενιάς. Η ελληνική αγορά εργασίας παραμένει χαμηλής τεχνολογικής πυκνότητας, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αξιοποιήσει τις γνώσεις, τις ψηφιακές δεξιότητες και τη δημιουργικότητα των νέων αποφοίτων. Η αποσύνδεση της απασχόλησης από τη γνώση οδηγεί στη διπλή παγίδα της υποαπασχόλησης και της απογοήτευσης: Η Generation Z είναι η πιο μορφωμένη αλλά και η λιγότερο ενταγμένη γενιά στην παραγωγή υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Εργασιακή ζούγκλα

* Το 62% δηλώνει ότι η εργασία επηρεάζει αρνητικά την προσωπική του ζωή.

* Το 60% δηλώνει ότι βιώνει εξουθένωση στην εργασία του, ενώ το 46% αισθάνεται ότι η δουλειά του επιβαρύνει την υγεία ή τον ύπνο του.

* Η θετική ισορροπία ζωής-εργασίας καταγράφεται ιδιαίτερα χαμηλά, στο 21%.

* Η συνολική ικανοποίηση από την εργασία κυμαίνεται στο 35%, ενώ το 53% δηλώνει ότι αντιμετωπίζει άγχος-στρες.

Η Generation Z εισέρχεται σε έναν κόσμο εργασίας που μεταθέτει τη φροντίδα και την ψυχική ανθεκτικότητα στο άτομο. Η πίεση της απόδοσης, τα διευρυμένα ωράρια και η μειωμένη συλλογική προστασία οδηγούν σε ένα διάχυτο burnout και ψυχική κόπωση. Η άποψή τους για την έλλειψη προσωπικού χρόνου και η θόλωση των ορίων μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής συνθέτουν ένα νέο είδος εργασιακής αποξένωσης: Οι νέοι εργάζονται περισσότερο, αλλά νιώθουν λιγότερο συνδεδεμένοι με αυτό που κάνουν. Η ποιότητα της εργασίας μετατρέπεται έτσι σε κρίσιμο παράγοντα ψυχικής υγείας.

Είναι αξιοσημείωτο ότι για τη νέα γενιά η ψυχική υγεία προηγείται της οικονομικής ασφάλειας (70%), για το 73% η εργασία οφείλει να έχει νόημα και πέρα από την αμοιβή, ενώ το 47% θεωρεί την εργασία πηγή ταυτότητας και αυτοεκτίμησης. Επίσης, το 44% θα ήταν πρόθυμο να αλλάξει εργασία εφόσον αυτή δεν θα τον εξέφραζε, ακόμη και αν αυτό σήμαινε την απώλεια εισοδήματος. Μόνο το 36% δηλώνει ότι η εργασία του του επιτρέπει να αναπτύσσει πρωτοβουλίες και να εκφράζει ιδέες, ενώ η δημιουργικότητα στην εργασία αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται μόνο σ’ ένα ποσοστό 24%. Τέλος, το 72% δηλώνει ότι επιθυμεί να εργάζεται σε επιχειρήσεις που σέβονται το περιβάλλον και την κοινωνία, ενώ το 65% δηλώνει ότι θα αποδεχόταν μια άτυπη-μαύρη εργασία αν δεν υπήρχε άλλη επιλογή.

Η Generation Z εισάγει ένα νέο αξιακό παράδειγμα εργασίας την ώρα που εντάσσεται σε μια άκρως ελαστική και χωρίς προοπτική αγορά εργασίας που σε αρκετές περιπτώσεις χαρακτηρίζεται ζούγκλα. Προτάσσει την αυθεντικότητα, τη δημιουργικότητα και τη συναισθηματική ισορροπία. Η εργασία χάνει τον χαρακτήρα της απλής επιβίωσης και μετατρέπεται σε χώρο αυτοπροσδιορισμού, αλλά υπό όρους που η ελληνική αγορά δεν προσφέρει. Η αποδοχή της άτυπης-μαύρης εργασίας, παρά τις αξίες αυτές, δείχνει το βάθος της ανασφάλειας και την ανάγκη επιβίωσης.

Αναζητώντας συνδικάτο και προστασία δικαιωμάτων

Να σημειωθεί ακόμα ότι η εμπιστοσύνη στον συνδικαλισμό, στις συλλογικές δράσεις και στα σωματεία είναι χαμηλή. Το 30% δηλώνει ότι υπάρχει ενεργό σωματείο ή συνδικαλιστική εκπροσώπηση στον χώρο εργασίας του, το 36% έχει συμμετάσχει σε απεργία ή άλλη συλλογική κινητοποίηση και το 67% δηλώνει ότι θα συμμετείχε σε απεργία αν θεωρούσε δίκαιο το αίτημα, ενώ ένα ίδιο υψηλό ποσοστό θεωρεί ότι η συλλογική δράση μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας. Τέλος, μόλις 4 στους 10 δηλώνουν ότι γνωρίζουν τα εργασιακά δικαιώματά τους.

ΠΗΓΗ: avgi.gr